De vijf bouwstenen van de positieve organisatiepsychologie zijn in voorgaande blogposts behandeld. De vraag is nu of het mogelijk is om deze pijlers te versterken en zodoende bevlogen(er) en gelukkig(er) in je werk te worden. Kortom, is bevlogenheid en gelukkig werken maakbaar?
Genen
Lyubomirsky (2007) geeft drie redenen om bovenstaande vraag ontkennend te beantwoorden. Ten eerste toont tweelingenonderzoek aan, dat we allemaal zijn geboren met een genetisch bepaald geluksniveau (Lykken & Tellegen, 1996). Uit dit onderzoek blijkt dat eeneiige tweelingen (genetisch identiek) een opvallend vergelijkbaar geluksniveau hebben, ten opzichte van twee-eiige tweelingen (50% genetisch materiaal gemeen). Dit suggereert dat geluk erfelijk is en dus van generatie op generatie wordt doorgegeven. Zo kwamen de onderzoekers tot de volgende conclusie: ‘It may be that trying to be happier is as futile as trying to be taller and therefore is counterproductive’ (p.189).
Persoonlijkheid
Een tweede reden om de maakbaarheid van bevlogenheid en gelukkig werken in twijfel te trekken, is de belangrijke rol van de persoonlijkheid. Iemand die van nature emotioneel stabiel, extravert en consciëntieus is, heeft een verhoogde kans op bevlogenheid en gelukkig werken dan wanneer hij of zij de tegenhangers van deze persoonlijkheidskenmerken bezit (Hamburger & Bergsma, 2010). Dit onderstreept de eerste reden – het belang van erfelijkheid – aangezien de persoonlijkheid voor een groot deel erfelijk bepaald is.
Het altaar, de loterij, een groot huis
Ten derde treedt er bij positieve en negatieve ervaringen ‘hedonistische adaptatie’ op. Dit is het snelle aanpassingsvermogen bij nieuwe gebeurtenissen. Positieve (bijv. trouwen, loterij winnen) of negatieve (bijv. scheiden, ongeluk krijgen) levensomstandigheden hebben minder impact op ons geluksniveau dan we aanvankelijk dachten. We veren spoedig terug naar ons genetisch bepaald geluksniveau.
De gelukstaart
Als we een taart als metafoor gebruiken voor ons totale geluksniveau, dan is inmiddels 60% van deze ‘gelukstaart’ vergeven. Het verschil in geluksniveau tussen medewerkers is voor 50% toe te schrijven aan de genetische aanleg en persoonlijkheidsstructuur, en voor 10% aan onze levensomstandigheden. De conclusie is dat geluk voor een deel gegeven is, maar niet helemaal. Er blijft maar liefst 40% van de gelukstaart over. Dit is het gebied waarover jezelf controle hebt. Deze ‘manoeuvreerruimte’ wordt ingevuld door bewuste activiteiten die je vanuit jezelf onderneemt.
Twittersamenvatting (vrij te gebruiken)
Wat is de maakbaarheid van bevlogenheid en gelukkig werken? Veertig procent is te beïnvloeden door bewuste acties die je vanuit jezelf onderneemt. #gelukkigwerken #bevlogenheid #positievepsychologie
Over Erwin Klappe
Erwin Klappe werkt als arbeids- en organisatiepsycholoog in één van grootste topklinische opleidingsziekenhuizen (STZ) van Nederland. Hier brengt hij de inzichten van de positieve psychologie vanuit de wetenschap naar de werkpraktijk van medisch personeel. Hierover is recentelijk een artikel verschenen in het Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties (TvOO).
